Zrównoważony rozwój zakłada wspieranie efektywnego wykorzystania zasobów dziedzictwa materialnego, zarówno naturalnego oraz wytworzonego przez człowieka. Wśród tych zasobów szczególne miejsce zajmuje dziedzictwo kulturowe, które może być taktowane kompleksowo, jako integralny element szeroko pojętych zasobów, których efektywne wykorzystanie może przynieść wymierne korzyści środowiskowe oraz gospodarcze.
W ramach środków unijnych dofinansowanie na projekty, które mają na celu rewitalizację obszarów miejskich będzie można otrzymać z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Regionalnych Programów Operacyjnych.
W ramach PO IŚ przewiduje się realizację projektów związanych z rewitalizacją obszarów w miejskich w VIII Osi Priorytetowej OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ROZWÓJ ZASOBÓW KULTURY, w Priorytecie inwestycyjnym 6. c Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego..
Rezultatem interwencji będzie poprawa uczestnictwa społeczeństwa w kulturze skutkująca wzrostem poziomu kompetencji kulturowych oraz postaw kreatywnych, jako ważnych elementów poprawy konkurencyjności gospodarki.
Szczegóły dotyczące programu
W ramach priorytetu inwestycyjnego wsparciem objęte będą kompleksowe zadania związane z ochroną i udostępnieniem, w tym turystycznym, zabytków o znaczeniu ogólnopolskim i światowym, w tym znajdujących się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO i liście obiektów uznanych przez Prezydenta RP za Pomniki Historii.
Przewiduje się również realizację projektów dotyczących rozwoju zasobów kultury jako miejsc prezentacji dziedzictwa kulturowego, w tym poprzez poprawę standardów funkcjonowania instytucji kultury, pełniących rolę kulturotwórczą i rolę ośrodków życia kulturalnego w wielu miastach Polski. Wspierane będą również nowoczesne rozwiązania w zakresie dostępu do kultury.
Wsparciem objęte zostaną projekty dotyczące infrastruktury małej skali, dla których maksymalna wartość wynosi 5 mln euro kosztów całkowitych; w przypadku projektów dotyczących dziedzictwa kulturowego znajdujących się na liście UNESCO próg ten wynosi 10 mln euro.
Możliwa jest realizacja zintegrowanych działań łączących w sobie kilka elementów infrastruktury małej skali oraz możliwe są również działania komplementarne w zakresie inwestycji produkcyjnych (np. dotyczących przemysłów kultury i kreatywnych realizowanych przez MŚP, promowania rozwiązań innowacyjnych dla zachowania dziedzictwa kulturowego).
W ramach inwestycji odnoszących się do ochrony dziedzictwa kulturowego wspierane będą projekty z zakresu ochrony, zachowania i udostępnienia, w tym turystycznego, zabytkowych obiektów o znaczeniu ponadregionalnym, dotyczące renowacji zabytków nieruchomych wraz z otoczeniem, konserwacji zabytków ruchomych i ich digitalizacji (w przypadkach kiedy została ujęta jako element projektu).
W ramach przedsięwzięć odnoszących się do rozwoju zasobów kultury realizowane będą działania dotyczące zwiększenia dostępu do zasobów kultury, poprawy jakości funkcjonowania instytucji kultury, w tym poprzez podnoszenie standardów infrastruktury oraz zakup trwałego wyposażenia do prowadzenia działalności kulturalnej i edukacyjnej.
POTENCJALNI BENEFICJENCI ORAZ GRUPY DOCELOWE
Beneficjentami w ramach priorytetu inwestycyjnego będą instytucje kultury, archiwa państwowe, jednostki samorządu terytorialnego, szkoły i uczelnie artystyczne prowadzone i nadzorowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe, podmioty zarządzające obiektami indywidualnie wpisanymi na Listę Dziedzictwa UNESCO. Wsparcie będą mogły uzyskać również partnerstwa projektowe zawiązane przez uprawnionych beneficjentów.
Natomiast w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Zachodniopomorskiego, na lata 2014-2020 projekty odnoszące się do rewitalizacji obszarów miejskich będą możliwe w Osi IV Naturalne otoczenie czlowieka, oraz w Osi IX Infrastruktura publiczna w poniższych priorytetach inwestycyjnych:
4.1 Dziedzictwo kulturowe
Realizacja prac konserwatorskich i restauratorskich, które poprzez zachowanie historycznej substancji zabytkowej przyczynią się do dostosowania obiektów do celów użytkowych oraz do ich udostępnienia mieszkańcom regionu i turystom Działanie nakierowane jest na ochronę rodzimego dziedzictwa Pomorza Zachodniego, mającego wysoką wartość historyczną i kulturową a zarazem na zwiększenie potencjału turystycznego regionu. Ponadto projekty w ramach działania będą przyczyniać się pośrednio do rozwoju społeczno-gospodarczego regionu.
Renowacja/adaptacja obiektów zabytkowych będzie mogła być wsparta, jeśli projekt będzie stanowił część szerszej strategii rozwoju gospodarczego dla danego terytorium lub wpisywał się w cele i założenia Programu Strategicznego Przemysły Kreatywne i Przemysły Czasu Wolnego. Strategia ta charakteryzować się winna potencjałem przyczyniającym się do ogólnego wzrostu gospodarczego, powiązanego z tworzeniem miejsc pracy.
Wspierane projekty z zakresu prac konserwatorskich i restauratorskich zabytków muszą stanowić element szerszej grupy obiektów – zespołu, w którym poszczególne elementy łączy idea ochrony i popularyzacji rodzimego dziedzictwa kulturowego Pomorza Zachodniego, tak wśród mieszkańców regionu jak i turystów, ludzi nauki i in. Wsparcie będzie nakierowane na rozwój kluczowych zespołów o znaczącej wartości zabytkowej i wskazujących na kulturową tożsamość województwa i mogących stanowić m. in. unikalną bazę dla rozwoju kultury, gospodarki i turystyki. W projektach musi zostać wykazana trwałość ich finansowania w okresie eksploatacyjnym, z uwzględnieniem środków własnych beneficjenta oraz subwencji ze strony właściwych podmiotów.
Projekty muszą wykazać wkład w rozwój poniższych priorytetów kulturowych:
• zachowanie dziedzictwa kulturowego (materialnego i niematerialnego) dla przyszłych pokoleń,
• podniesienie atrakcyjności turystycznej kraju lub regionu.
Każdy projekt musi mieć przeprowadzoną analizę zapotrzebowania na daną inwestycję, w tym szacowaną liczbę odwiedzających, użytkowników. Promowane będą rozwiązania wpływające na poprawę efektywności funkcjonowania obiektów/instytucji w długim okresie, w tym rozwiązania pozwalające na:
• obniżenie kosztów utrzymania na rzecz wydatków inwestycyjnych,
• zastosowanie innowacyjnych rozwiązań energooszczędnych – zmniejszenie zapotrzebowania i zużycia energii, a przez to zmniejszenie ogólnych kosztów eksploatacji budynków,
• dywersyfikację źródeł finansowania działalności – pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowania,
• dodatnie efekty ekonomiczne – oddziaływanie na bezpośrednie otoczenie inwestycji,
• tworzenie nowych miejsc pracy.
Typy projektów
1. Prace konserwatorskie, restauratorskie przy zabytkach nieruchomych, historycznych zespołach budowlanych, prowadzące do dostosowania tych obiektów na cele użytkowe, wraz z promocją tych obiektów.
2. Prace konserwatorskie, restauratorskie zabytków ruchomych.
Typy wnioskodawcy
– jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia oraz podmioty podległe jst,
– instytucje kultury,
– organizacje pozarządowe,
– kościoły i inne związki wyznaniowe,
– przedsiębiorcy,
– jednostki sektora finansów publicznych.
9.3 Wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności i obszarów miejskich i wiejskich
Typy projektów
Kompleksowa realizacja działań na podstawie planów rewitalizacji obszarów zdegradowanych jako zintegrowane przedsięwzięcia dotyczące wszystkich aspektów rewitalizacji danego obszaru
Typy wnioskodawcy
Centrum Kulturalno-Rozrywkowe „Warzelnia” – renowacja i adaptacja zabytkowego budynku przy ul. Partyzantów 2
Modernizacja i rozbudowa hotelu Widok wraz ze stworzeniem centrum rekreacyjno-sportowego w miejscowości Wałcz:
Podniesienie atrakcyjności historycznej XIV-wiecznego kościoła p.w. św. Jana Ewangelisty w Szczecinie jako unikatowego zabytku na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego:
Modernizacja i restauracja Katedry p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gorzowie Wielkopolskim:
